Voedselbos Flincke Ven
In 2015 dongen wij mee met een door IKL uitgeloofde prijs, het winnen van een “landschapsdroom”; Onze droom was: geef het Flinke Ven, gelegen in het Natuurnetwerk Nederland, (NNN) zo veel mogelijk terug aan de natuur, vernat het inmiddels sterk uitgedroogde gebied, herstel de natuur en zorg dat overgebleven agrarische activiteiten meer natuurinclusief worden, meer in balans met de mogelijkheden die het gebied “van nature”geeft. Teelt volgt grond was het “motto”. Het gebied was inmiddels, sowieso op termijn voorbestemd voor de natuur.
Gedurende al die jaren deden diverse boeren mee aan “natuurbevorderende” maatregelen maar dat werd als het tegen zat zomaar tenietgedaan als het stuk akker weer aan een andere boer werd verpacht. Kon je weer opnieuw beginnen met de verschraling van het grasland omdat het gescheurd werd en geïnjecteerd met drijfmest voor de maïsteelt. Geen consistentie.
Uiteindelijk moet zo wat het gehele gebied terug naar de natuur, dat stond al vast echter het tempo waarop dat ging was zorgelijk, in het begin was er ook totaal geen medewerking van de gemeente, waar maakten we ons druk over? Die natuurontwikkeling kreeg een impuls toen wij die prijs in 2015 toegekend kregen, wij konden met behulp van vrijwilligers, IKL en de Provincie Limburg, (die had het stuk Landschapsdroom aangekocht) aan de slag, later sloot ook de gemeente aan.
In samenspraak met de Provincie kwamen we op het idee ook een voedselbos op te starten in het gebied vanwege de positieve maar ook educatieve, rol die zo’n bos kan spelen. Bewustwording is een must om meer draagvlak te creëren om te komen tot een andere aanpak van met name de natuur maar ook de landbouw; hulp kregen wij uit onverwachte hoek, de stikstofcrisis! Deze crisis onderstreepte de natuurproblematiek, de bedreigingen Stikstof, overbemesting en droogte kwamen vol op de agenda, de regering kon er niet meer omheen net als alle overheden.
Het moet anders, de natuur moet versterkt worden, er komen middelen vrij, er komt inmiddels hulp van veel kanten. De gemeente begon meer mee te denken en wilt grond beschikbaar stellen. Wij moesten het wel professioneler gaan aanpakken, het project mocht geen inval/oprisping zijn van deze of gene, de ontwikkeling moet overdraagbaar zijn op jongere generaties en daarnaast is het een project dat nogal wat tijd in beslag neemt, alleen de opstartfase duurt al 5 jaar, het moet dus zijn tijd krijgen, 30 jaar is niets.
17 december 2020 was het zover wij, de Stichting Voedselbos Roerdalen werd opgericht! De rechtspersoon is er! De stichting heeft ten doel:
- het bevorderen en ontwikkelen van voedselbossen binnen de gemeente
- Het beheer van het voedselbos in het Flinke Ven
- Het bevorderen en bewaken van de biodiversiteit en de natuurwaarden van het Flinke Ven
- Het verzamelen, bundelen en delen van kennis omtrent voedselbossen
Voedselbos Hettekensbos, Echt-Susteren
Hettekensbos ligt in de droogste gemeente van Nederland, Echt-Susteren.
Een perceel met bomen omringd door landbouwgrond, jonge aanplant heeft in deze tijd genoeg water nodig om aan te slaan en te groeien. Op dit moment is het een heel divers voedselbos (kleiner dan een halve hectare) met veel berkenbomen die naar het licht zijn gegroeid.
Er staan ook enkele rijen met druiven, oudere appelbomen, frambozen, pruimen en kersen. De kastanje en noten bomen zijn zelf opgekweekt en moeten nog een aantal jaren groeien voordat er eetbare kastanjes en walnoten aan komen. Meerdere volwassen hazelaars geven wel noten, indien het geen beurtjaar is.
De kardinaalsmuts, vogelkers, rode en gele kornoelje, boerenjasmijn, lindebomen, lijsterbes, meidoorn, dennenbomen, eiken, veldesdoorn, hebben allemaal hun eigen diverse biodiversiteitsfuncties. Net zoals vele soms eetbare kruiden die in het voedselbos te vinden zijn.
Afgelopen jaar hebben vleermuizen en koolmeesjes de populatie processierupsen verder terug gedrongen. Ik hoop dat deze dieren nog vaak in ons voedselbos komen om muggen en andere insekten te vangen. Ook de groot bonte specht komt regelmatig aangevlogen om in de dode bomen (die we bewust laten staan) op zoek te gaan naar kevers en andere insekten. Wat kan deze een lawaai maken, als we in ons voedselbos tijdens het genieten, wat zaken op orde brengen.
De in 2022 aangelegde vijver is voor de dieren een mooie uitkomst, in dit droog jaar. Water eerste levensbehoefte voor alle levende organisme, ook voor ons. Nu nog stroomt het thuis rijkelijk uit de kraan. Echter voor hoelang nog?
Wij zijn ons ervan bewust hoe belangrijk bomen zijn om de kleine lokale waterkringloop instant te houden, door hun regulerende functie. (afkoeling, schaduw, wateropslag, verdamping -> wolkenvorming -> nieuwe regen, schaduw door wolken, het blad verrijkt in de herfst de bodem waardoor en meer water vastgehouden kan worden in de bodem, voedsel voor bodemdieren, die gangen maken waar water in kan)
Ben u dat ook? Jack Meulenberg & Hetty Adams (voorzitter stichting Limburgse voedselbosbrigade)
